ARAÇ DEĞER KAYBI NEDIR, NASIL KARŞILANIR?

Kaza yapan bir çok sürücünün karşılaştığı araç değer kaybı sorununu ele aldığımız yazımızda şu sorulara cevap bulabileceksiniz:

-Araç değer kaybı nedir?

-Araç değer kaybını talep edebilme şartları nelerdir?

-Araç değer kaybı kimden talep edilir?

-Araç değer kaybı nasıl hesaplanır?

-Başka neler talep edilebilir?

-Araç değer kaybından doğan tazminat davalarında görevli ve yetkili mahkeme hangisidir?

-Araç değer kaybının tazmini davalarında zamanaşımı süresi nedir?

Aklınıza takılan hususlarda bizlerle iletişime geçerek danışmaktan lütfen çekinmeyiniz.

Araç değer kaybı nedir?

Kaza yapan bir araç sonrasında her ne kadar muayene ve bakım işlemlerinden geçmiş olsa da -orijinal parçalarla değiştirilse dahi- bu durum arabanın ilk halinin orijinalliğini yitirmesine sebep olduğu için, aracın ikinci el piyasasında satış fiyatında düşüş gerçekleşmektedir. İkinci el piyasasındaki değerler (kazadan önceki değeri - kaza sonrasındaki değeri) arasındaki farka araç değer kaybı denilmektedir. Bir başka ifade ile değer kaybı, kaza geçiren aracın kazadan sonra ne kadar iyi bir şekilde tamir edilmiş olursa olsun, ekonomik değerinde meydana gelen düşüştür.

Araç değer kaybını talep edebilme şartları nelerdir?

1.Araçta değer kaybı oluşturacak maddi hasarın meydana gelmiş olması

2.Araç değer kaybı talebine konu hasar gören parçaların daha önceden hasar görmemiş olması

3. Meydana gelen kazada %100 kusurlu bulunmuş olmamak,

4. Kazanın son 2 yıl içerisinde meydana gelmiş olması

Kazanın oluşmasında tamamen kusurlu olan taraf değer kaybı tazminatı talep edemez.

Araç değer kaybı kimden talep edilir?

Diğer araç sahibine oranla daha kusurlu olan sürücü, zararı karşılayacak taraftır. Dolayısıyla araç değer kaybına ilişkin talepler meydana gelen kazada kusurlu araç sürücüsüne ve trafik sigortasına karşı öne sürülecektir.

Burada araç değer kaybını kapsayan sigorta poliçelerinden bahsetmek gerekmektedir. Araçların trafiğe çıkması için zorunlu trafik sigortasına ve kaskoya sahip olması gerekmektedir.Zorunlu trafik sigortası ve kasko, araç değer kaybını karşılanmasında etkili olmaktadır. Zorunlu trafik poliçesi tüm sürücüleri koruma altına alarak maddi ve manevi kaybın karşılanmasını üstlenmektedir. Kazada kusurlu sürücülerin mal ve can güvenliği kasko sigortasıyla teminat altına alınmaktadır.

Değer kaybı tazminatı yukarıda da bahsettiğimiz üzere karşı tarafın zorunlu mali sorumluluk sigortasından karşı tarafın kusuru oranında karşılanması gereken bir zarardır. Dolayısıyla kasko bu zararı karşılamayacaktır.

Birden fazla aracın kazaya karışması halinde zorunlu trafik sigortası yalnızca kusursuz veya daha az kusurlu sürücüye ödeme yapar.

Sigorta şirketlerinin çeşitli paketlerinde araç değer kaybının karşılanması da yer almaktadır. Ancak özellikle son yıllarda sigorta şirketleri araç değer kaybını sigorta poliçesi dışında tutmaya başlamıştır.Araç değer kaybının sigorta poliçe kapsamı dışında tutulması durumunda araç değer kaybının tazmini için yasal yollara başvurulması zorunluluğu ortaya çıkar. Yazımızın devamında bu durumda ne yapılacağının cevabı yer almaktadır.

Görüldüğü üzere, araç değer kaybı tazminat talebinin kime yöneltilmesi gerektiği poliçenin kapsamına göre farklılaşır:

1-Öncelikle poliçe esasları kontrol edilmeli ve eğer değer kaybı kapsam dahilinde ise ilk olarak trafik kazasında kusuru bulunmayan taraf, kazaya kusuruyla sebep olan tarafın aracının Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası’nı düzenleyen sigortacısına (trafik poliçesini düzenleyen sigorta şirketine) dyazılı olarak başvuruda bulunmalıdır. Bu talep sigorta şirketine yazılı başvuruyla yapılmaktadır.

Başvurunun yapılabilmesi için gerekli olan şartlara bakacak olursak, ilk şart, başvuru yapan tarafın mağduriyetinin bulunması gerektiğidir. Kazaya neden olan sürücünün araç değer kaybı için hak talebinde bulunabilmesi mümkün değildir.Ancak kasko sözleşmesinde kişinin bu talepte bulunabileceği belirtilmiş ise kişi hak talep edebilir.

Diğer şart, kaza gerçekleştikten sonra 2 yıl içerisinde araç değer kaybı başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Araç değer kaybı talepleri için kaza tarihinden itibaren 2 yıllık zamanaşımı vardır. Bu zamanaşımı süresi oldukça önemlidir.Başvuru yapılmadığı durumda hak kaybı yaşanacaktır yani kaza tarihinden itibaren 2 yıl geçmişse artık değer kaybı tazminatı adı altında bir talepte bulunmak mümkün olmayacaktır.

Başvuru yapılırken hasar tespit tutanağı, servis raporu, ekspertizden alınan belge, sigorta poliçesi, araç kiralanmış veya ticari kaybı varsa fatura ve belgeler, tanık gösterilecek kişilerin listesi, kaza sonrası araca dair bilgi, belge ve fotoğraflar sigorta şirketine iletilmelidir.

Başvuru yapıldığı takdirde, sigorta şirketleri, değer kaybını karşılamak zorundadır. Şirket bu talebi 15 gün içinde yanıtlamaz veya reddettiği yanıtını verirse hukuki yollara başvurulabilecektir. Hukuki yolların ilki Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurulmasıdır. Eğer Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurulacaksa öncesinde sigorta şirketine başvuru yapılmasının zorunlu olduğunun unutulmaması gerekmektedir.Aksi halde Sigorta Tahkim Komisyonuna yapılan başvuru usulden reddedilir.

Sigorta Tahkim Komisyonu’nun 5.000 TL’nin altında verdiği kararlar kesin olacağından doğrudan uygulanır. 5.000-40.000 TL arasındaki meblağlara ilişkin kararlar komisyona yapılan itiraz üzerine kesinleşir ve bağlayıcı hale gelir. 40.000 TL’den fazla meblağlar eğer komisyonun kararına karşı dava açılırsa mahkemenin kararı sonrası karar bağlayıcı hale gelir. Böylelikle mahkeme sürecinden kaçınılmakta ve zarar kısa sürede tazmin edilmektedir. Diğer yol dava açmaktır.

2- Eğer araç değer kaybı tazminatı poliçe kapsamı dışındaysa değer kaybı talebinde bulunacak taraf dava yoluyla bu kaybının karşılanmasını sağlayabilir.Bu durumda araç ruhsat sahibi ve kaza anında aracı kullanmakta olan sürücüye araç değer kaybı tazminat talebinin yöneltilmesi gerekmektedir.

Araç değer kaybı nasıl hesaplanır?

Araçta meydana gelen değer kaybı araçtaki toplam hasar bedeli, varsa eski hasar kayıtları, değişen veya tamir gören parçalar, aracın marka ve modeli, üretim yılı, kilometresi, trafiğe çıkış tarihi ve pazar değeri gibi kriterlere göre hesaplanır. Mahkeme aşamasında da aynı kriterler dikkate alınarak uzman bilirkişiler aracılığıyla hesaplama yapılır.

Başka neler talep edilebilir?

Hasara uğrayan aracın sahibi aracı çalıştıramaması sebebiyle uğradığı zararı, örneğin aracın tamirde kaldığı süreçte yeni bir araç kiralanmışsa araç kira bedelini, araçtan faydalanamadığı sürede yeni araç kiralanmamış taksi veya başka bir şekilde ulaşım sağlanmışsa o vasıtalara ilişkin yapılan harcamaları kazaya sebep olan araç sahibinden, aracın işleteninden ya da bağlı olduğu teşebbüsün sahibinden talep edebilir. Ancak bu dolaylı zararlar için poliçede özel bir hüküm yoksa kusurlu tarafın sigorta şirketine başvurulamaz.

Aracın tamir edildiği süreçte yapılan bu tarz harcamaların somut verilere dayandırılması zararların tazmini sürecini kolaylaştıracaktır.O dönemde yapılan harcamalara ilişkin makbuz, fiş vb. somut belgelerin dosyaya sunulması önemlidir. somut bir şekilde uğranılan zararın tespit edilemediği durumlarda ise uğranılan zararın tespiti hakimin takdirindedir.

Araç değer kaybından doğan tazminat davalarında görevli ve yetkili mahkeme hangisidir?

Araç değer kaybından doğan tazminat davalarında görevli mahkeme esasen Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Ancak sigorta şirketine dava açılacaksa görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemeleridir. Bu noktada eğer dava yalnızca araç sürücüsüne, malikine ve işletenine karşı açılacaksa Asliye Hukuk Mahkemelerinde, araç sürücüsü, maliki veya işleteni ile birlikte sigorta şirketine karşı açılacaksa veya yalnızca sigorta şirketine açılacaksa Asliye Ticaret Mahkemelerinde açılmalıdır. Ayrıca İstanbul’da bulunan Sigorta Tahkim Komisyonu da görevlidir.

Araç değer kaybından doğan tazminat davalarında birden fazla yetkili yer mahkemesi bulunmaktadır. Buna göre dava; davalının yerleşim yerinde, birden fazla davalı varsa bunlardan birinin yerleşim yerinde, trafik kazasının meydana geldiği yer mahkemesinde, zarar görenin yerleşim yeri mahkemesinde veya sigorta şirketinin merkezinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabilir.

Araç değer kaybının tazmini davalarında zamanaşımı süresi nedir?

Araç değer kaybının tazmini için açılacak davalar, zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak 2 yıl ve herhalde kaza gününden başlayarak 10 yıllık bir zamanaşımı süresine tabidir. Bu süreler içerisinde dava açılmazsa dava zamanaşımına uğrar.

Araç değer kaybı davası ile ilgili sorularınız ve hukuki yardım talepleriniz için bizlerle iletişime geçerek danışmaktan lütfen çekinmeyiniz. Yazımız yürürlükte olan mevzuat esas alınarak hazırlanmıştır.Tereddütlü hususlarda nihai işlemler gerçekleştirilmeden evvel tarafımızdan görüş ve destek alınmasını tavsiye ederiz.

Fotoğraf: https://unsplash.com/photos/ipHlSSaC3vk

Araç Değer Kaybı: Hakkında